Vietnam-Nam, mmepeanya na omenala - ndị nka

Hits: 191

Site na PIERRE HUARD¹
(Onye otu nke École Française d'Extrême-Orient)
na MAURICE DURAND²
(Onye otu École Française d'Extrême-Orient³)
E degharịrị mbipụta nke atọ 3, Mmetụta Nationale Paris,

     Bewezuga ndị na-etinye onwe ha na usoro alimentation na uwe (lee isi nke XIV, XV, XVI), ndị omenkà nwere ike kewaa dị ka ndị a:

1° Ndị nka na-arụ ọrụ na ọla (tinmen, bronze-nchoputa, jewellers, niellists, mkpụrụ ego casters, ndị na-emepụta ngwá agha);
2°Ceramist ndị omenkà (ndị na-akpụ ite, ndị na-emepụta ụrọ, ndị na-emepụta poselin, ndị na-emepụta tile, ndị na-akpụ brik);
3° Ndị ọrụ nka na-arụ ọrụ na osisi (ndị na-eso ụzọ, ndị na-eme kabinet, ndị ọkwá nkà, ndị na-ebi akwụkwọ, ndị na-ede akwụkwọ, ndị ọkwá nkà mmiri, ndị na-akpụ ihe);
4° Ndị ọrụ nka na-arụ ọrụ akwa (ndị na-akpa ákwà, ndị na-akpa ákwà, ndị na-akpa okpu, ndị na-akpa nkata, ndị na-akwọ ụgbọ mmiri, ndị na-akpụ ụdọ, ndị na-eme parasol, ndị na-akpa ute, ndị na-akpa akpa, ndị kpuru ìsì, ndị na-akwa okpu, ndị na-akwa ákwà na ndị na-eme ihe mkpuchi);

5° Ndị omenkà na-arụ ọrụ na akpụkpọ anụ (ndị na-akpụ akpụkpọ ụkwụ na ndị na-eme akpụkpọ ụkwụ);
6 ° Lacquerware ndị omenkà;
7 ° Ndị na-akpụ osisi na nkume;
8° Ndị ọrụ nka na-arụ ọrụ na shei, mpi na ọdụm;
9° Ndị omenkà na-emepụta ihe eji efe ofufe.

     A akụkụ ka ukwuu nke ndị omenkà a bụ ndị na-arụ ọrụ n'efu. Mana nke Ogige Huế emeghị ka onye na-ese ihe dị iche na onye omenkà ma nwee ezigbo ụlọ ọrụ ụlọ ọrụ nke gụnyere ndị na-embroider, inlayers, niellists, lacquerers, sculptors, ndị ọrụ ọdụm na ndị na-achọ ọla.

     VNgwa ietnamese dị mfe, dị mfe, dị mfe ime, dabara nke ọma na nsogbu nke onye ọrụ nka nwere ọgụgụ isi ga-edozi n'inwe ndidi na ịghara ịgbalị itinye oge ya.

      Sa na-ejikarị akụkụ osisi dochie ndị ọrụ na bolts. Ngwa eji eme ihe ugbu a bụ: levers, trestles, wedges na-ekewa osisi, igwe eji agba akwụkwọ, [Peji nke 188] wiil eze nwere eze, osisi axle na locomotory wiil, ike hydraulic. (ndị na-egwe nri mmiri, ndị na-awụ osikapa), moto mmadụ pedal, ịgha mkpụrụ-harrows, obere wiil na pistons (nke mmalite ya yiri ka ọ laghachi azụ na omenala synthetic nke ndịda-ọwụwa anyanwụ nke omenala sino-vietnamese ga-amara onwe ya).

     Mercier ekwusiwo ike nke ọma njirimara ngwaọrụ ndị a. Ma, anyị tere aka inwe, na isiokwu a, ndị Ẹkot Rudolf Hummer si China nọ ọrụ.

     Cndị na-agba ọsọ bụ ndị ahịa n'otu oge ahụ. Dị ka romance na ndị Europe oge ochie, ha na-edobe akaụntụ ha n'ejighị mkpịsị mkpịsị na ink gbakọọ. A na-eji abacus China dochie mgbako ndị dị otú ahụ. Otu njiri mara Lương Thế Vinh (Dọkịta na 1463) ọrụ mgbakọ na mwepụ aha ya bụ "Dị ka ihe atụ" (Usoro mgbako zuru ezu) nke ahụ nwere ike ịbụ mgbanwe nke akwụkwọ site Vũ Huu, otu n'ime ndị ya na ha dịkọrọ ndụ, na-eji abacus eme ihe. Ndị na-azụ ahịa China ka na-eji abacus, ma ndị ọrụ ibe ha na Vietnam yiri ka ha agbahapụla ya. Despierres emeela nnyocha na nso nso a banyere ya.

    Shop-sign mgbe ụfọdụ na-egosi aha ndị nwe ya. Ha na-amịpụtakarị naanị aha azụmaahịa, nke nwere abụọ, mgbe ụfọdụ nke mkpụrụedemede China atọ (ma ọ bụ nsụgharị Latin ha) a na-ewere dị ka ihe dị mma.

    Tagwa ya xương (nsụgharị Chinese tch'ang) nke ahụ pụtara"ịma mma"Na"ọganihu” na-enye Vĩnh Phat Xương “ọganihu na-adịru mgbe ebighị ebi” ma ọ bụ Mỹ Xương "mara mma". Aha ahia ndị ọzọ nwere ike Vạn Bảo (puku jewels iri), Đại Hưng (oke uto), Quý Ký (akara ọma) na Yên Thanh (udo zuru oke).
A Omume ugboro ugboro n'etiti ndị ahịa bụ nke đõt vía đốt van.

      Cakwụkwọ nwere ike ịnwe n'otu oge via lanh or site tốt (ezigbo obi, obi oma), n'oge ọzọ na via xấu or vía dữ (ọjọọ, ajọ mkpụrụ obi). Ọ bụrụ na obi onye ahịa mbụ bụ ọjọọ or dữ ọ na-apụ n'ụlọ ahịa ahụ n'azụghị ihe ọ bụla, mgbe ọ gbasịrị ogologo oge, ya mere, ndị ahịa ndị a nwere ike iṅomi ya nke ọma.

     In'ụdị dị otu a, onye nwe ụlọ ahịa ga-egbochi ọdachi ahụ na ịkpụ na ọkụ ọkụ asaa nke ahịhịa okpu onwe ya ma ọ bụrụ na onye ahịa bụ nwoke, na ite itoolu, ma ọ bụrụ na onye ahịa ahụ bụ nwanyị. Ọ na-akpọ n'otu oge ahụ oku na-esonụ:

             Đốt vía, đốt van, đốt thằng rắn gan, đốt con rắn ruột, lành vía thì ở, dữ vía thì Ị.
         "M na-akpọ mkpụrụ obi ọkụ, m na-akpọ nwoke ahụ siri ike ọkụ, nwanyị ahụ nwere obi obi ọjọọ, na-achọ ka ezi mkpụrụ obi ga-adị ndụ ma ndị ọjọọ ga-apụ.. "

       AN'ịbụ nke otu nkwenkwe ụgha ahụ mere, mgbe ọ bụla ha malitere ịwa ahụ, ndị ohi na-egbu onye mbụ na-agafe agafe ha zutere.

Bibliography

+ J. Silvestre. Ihe ndetu a ga-eji na nyocha na nhazi nke ego na nrite nke Annam na French Cochin-china (Saigon, Imprimerie nationale, 1883).
+ GB Glover. Efere nke Chinese, Annamese, Japanese, Korean mkpụrụ ego, nke mkpụrụ ego ejiri dị ka amulet nke gọọmentị China na ndetu nzuzo. (Noronha na Co Hongkong, 1895).

+ Lemire. Nkà ochie na nke ọgbara ọhụrụ na òtù nzuzo nke Indochina (Paris, Challamel). Nzukọ e mere na Dec. 29 na Sociéte francaise des Ingénieurs coloniaux.
+ Désiré Lacroix. Annamese numismatics, 1900.
+ Pouchat. Ụlọ ọrụ Joss-sticks na Tonquin, na Revue Indochinoise, 1910–1911.

+ Cordier. Na nka annamese, na Revue Indochinoise, 1912.
+ Marcel Bernanose. Ndị ọrụ nka na Tonquin (Ihe ịchọ mma nke ọla, Jewellers), na Revue Indochinoise, Ns 20, Julaị–December 1913, p. 279–290.
+ A. Barbotin. Ụlọ ọrụ ọkụ ọkụ na Tonquin, na Bulletin Economique de l'Indochine, Septemba–October 1913.

+ R. Orband. Ọkpụkpụ nka nke Minh Mạng, na BAVH, 1914.
+ L. Cadière. Art na Huế, na BAVH, 1919.
+ M. Bernanose. Nkà ihe ịchọ mma na TonquinParis, 1922.
+ C. Gravelle. nka Annamese, na BAVH, 1925.

+ Albert Durier. Annamese ịchọ mmaParis 1926.
+ Beaucarnot (Claude). Ihe teknụzụ seramiiki maka iji akụkụ seramiiki nke ụlọ akwụkwọ nka na Indochina, Hanoi, 1930.
+ L Gilbert. Ụlọ ọrụ na Annam, na BAVH, 1931.
+ Lemasson. Ozi gbasara ụzọ ịzụ azụ na tonquinese delta, 1993, p.707 .

+ H. Gọọdon. Nkà nke AnnamParis, 1933.
+ Thân Trọng Khôi. Na-ebuli wiil nke Quảng Nam na paddles norias nke Thừa Thiên, 1935, p. Ogbe 349.
+ Guilleminet. Norias nke Quảng Ngãi, na BAVH, 1926.
+ Guilleminet. Nkwadebe Soya base na nri Annamese, na Bulletin économique de l'Indochine, 1935.
+ L. Feunteun. Ịkpụpụta akwa ọbọgwụ arụrụ arụ na Cochinchina, na Bulletin Economique de l'Indochine, 1935, p. 231.

[214]

+ Rudolf P. Hummel. China na-arụ ọrụ, 1937.
+ Mercer, Ngwá ọrụ ndị omenkà Annamese, na BEFEO, 1937.
+ RPY Laubie. Onyonyo ama ama na Tonquin, na BAVH, 1931.
+ P. Gouru. Ụlọ ọrụ obodo dị na Tonquinese delta, Nzuko Mba Nile nke Geography, 1938.

+ P. Gouru. Osisi anise nke China na Tonquin (Nkwupụta nke ọrụ ugbo na Tonquin), 1938, p. 966.
+ Ch. Crevost. Mkparịta ụka gbasara klaasị ọrụ na Tonquin, 1939.
+ G. de Coral Remusat. nka Annamese, nka ndi Alakụba, na Extreme-Orient, Paris, 1939.
+ Nguyễn Vän Tố. Ihu mmadu na nka annamese, na CEFEO, N°18, 1^st trimester 1939.

+ Henri Bouchon. Klas ọrụ ụmụ amaala na nka nka, na Indochine, Septemba 26. 1940.
+ X… — Charles Crevost. Onye na-eme ihe nkiri nke klas ọrụ tonquinese, na Indochine, Jun 15, 1944.
+ Công nghệ thiệt hành (ụlọ ọrụ bara uru), na Revue de Vulgarisation, Saigon, 1940.
+ Mgbaghara. Ndị isi-Iacquerers nke Hanoi, na Indochine February 6, 1941.

+ Mgbaghara. Lacquer, na Indochine, Disemba 25, 1941.
+ Mgbaghara. Ivory, na Indochine, Jenụarị 15, 1942.
+ Serene (R.) Usoro ọdịnala Annamese: igbu osisi, na Indochine, Ọkt. 1st, 1942.
+ Nguyễn Xuân Nghi utu aha Từ Lâm, Lược khảo mỹ thuật Việt Nam (Nkọwapụta nka nke Vietnamese), Hanoi, ụlọ obibi akwụkwọ Thuỵ-ký, 1942.

+ L. Bezacier. Edemede na nka Annamese, Hanoi, 1944.
+ Paul Boudet. Akwụkwọ Annamese, na Indochine, Jan. 27 na Feb. 17, 1944.
+ Mạnh Kuỳnh. Mmalite na nrịbama nke osisi ndị a ma ama nke Tet, na Indochine, Febụwarị 10, 1945.
+ Crevost na Petelot. Katalọgụ nke ngwaahịa Indochina, tome VI. Tannins na tinctorials (1941). [Enyere aha ngwaahịa Vietnamese].

+ Ọgọst Chevalier. Ndepụta mbụ nke osisi na ngwaahịa ọhịa ndị ọzọ nke Tonquin, Hanoi, Ideo, 1919. (A na-enye aha Vietnamese).
+ Lecomte. Osisi Indochina, Agence Economique de l'Indochine, Paris, 1926.
+ R. Bulteau. Ihe edeturu na nrụpụta ite ite na mpaghara Bình Định, na BAVH, 1927, p. 149 na 184 (nwere ndepụta dị mma nke ite dị iche iche nke Bình Đàh na ihe atụ ha nakwa aha obodo ha).
+ Ndị na-akụda mmụọ. Chinese abacus, na Sud-Est, 1951.

ndetu :
Isi: Connaisance du Viet Nam, PIERRE HUARD & MAURICE DURAND, Ntughari 3th nke 1998, Mmetụta Nationale Paris, École Française D'Extrême-Orient, Hanoi - A sụgharịrị site na VU THIEN KIM - NGUYEN PHAN ST Minh Nhat's Archives.
◊ Aha nkụnye eji isi mee, ihe onyonyo sepia egosipụtara na nkọwapụta ha niile ka edobere ya Ban Tu Thu - karịahdiavietnamhoc.com

GỤỌ ỌZỌ :
'  Connaisance du Viet Nam – Ụdị izizi – fr.VersiGoo
'  Connaisance du Viet Nam – ụdị Vietnamese – vi.VersiGoo
'  Connaisance du Viet Nam - VersiGoo niile (Japanese, Russian, Rumanian, Spanish, Korean,…

BAN TU ihe
5 / 2022