TAY NINH - Cochinchina

3718 Echiche

MARCEL BERNANOISE¹

I. Geography

Obodo nke Teningh [Tây Ninh] nwere mpaghara dị elu nke ihe dị ka hektari 450.000, ma na-esitekwa na Kordodia na ugwu na ọdịda anyanwụ site na ndịda Giadinh [Gia Đšh], Cho Lon [Chị Lớn] na Taa [Nke An] nakwa n'ebe ọwụwa anyanwụ n'akụkụ Saigon [Sài Gòn] osimiri. Ala gbajiri agbaji dika ihe anaghi eme eme, ugwu anakpo “Nui Ba Den"núi Bà Èn], 1.000 mita dị elu, ebe kachasị elu na Cochin-China.

ỌRDR

Rozọ mmiri nke ógbè ahụ bụ Saigon [Sài GònOsimiri na [Nke ahụosimiri na ala ya, ndị isi ya bụ osimiri (rach) Cai Bac [Chị Bạc], Sok Om [Sok Om], na Teningh [Tây Ninh]. Waterzọ mmiri ndị a na-eme ka ụgbọ mmiri nke obere sọks mee njem ruo Lo Gaa [Lò Go] Osimiri Cai Bac [Chị Bạc] nakwa Ben Kui [Bủn Củi] na Saigon [Sài Gòn] osimiri.

AKW OFKWỌ EKWERE

Teningh [Tây Ninh] a na-ebugara ya site na nkwukọrịta site na mmiri site na ọrụ ibido otu ọnwa kwa ọnwa n'etiti Teningh [Tây Ninh] na Saigon [Sài Gòn]. Ọtụtụ ụgbọ ala na-aga n'okporo ụzọ site Teningh [Tây Ninh] ka Saigon [Sài Gòn] na-akpọ Godauha [Gò Dầu Hã] na Transgbang [Ụgbọ ala]. Ya na ụzọ nile nke ụzọ ya nwere:

Uzo abuo:

site Teningh [Tây Ninh] ka Saigon [Sài Gòn], nke otu n'ime, ụzọ mpaghara 12, nke ụzọ ndị colonial na-aga n'ihu, na-eje ozi maka Transgbang [Ụgbọ ala] na Godauha [Gò Dầu Hã]. Teningh [Tây Ninh] dị kilomita 99, Transgbang [Ụgbọ ala] 49 km et Godauha [Gò Dầu Hã] 60 km site na Saigon [Sài Gòn] n'okporo ụzọ Saigon-Pnom Penh [Sài Gòn-Pnôm Pênh];
E nwere ụzọ abụọ na-eduga Pnom Penh [Pnôm Pênh], ụzọ ndị colonial na-agafe 1 na-agafe Godauha [Gò Dầu Hã], na ụzọ mpaghara 13 si Teningh [Tây Ninh] nke, na Ịgba ọsọ [Soai Riêng], na-esonye n'ụzọ ndị colonial na-eduga 1 Pnom Penh [Pnôm Pênh]. To pụọ ụzọ abụọ ahụ, mmadụ ga-eji ụgbọ mmiri gafere, ma, a ga-eji mmiri dochie nke a.
Routezọ ọzọ na-esi Teningh [Tây Ninh] ka Kedoi [Kẻ Đôi], obodo nta nke dị n'ụkwụ Nui Ba Den [núi Bà Èn], 15 km site na Teningh [Tây Ninh]. Routezọ a na-ekewa:

a) n'okporo ụzọ, 8.700 km ogologo, na-eduga na ụkwụ nke ugwu, ebe ụzọ ụkwụ ga-eduga gị na pagodas ebe ị ga-ahụ “Nwa gbara ọchịchịrị”, Ihe kacha amasị njem njem ala mmụọ;

b) n'okporo uzo a na-ewu iwu, uzo nke na-eduga nchikota ya Nui Ba Den [núi Bà Èn];

4. localzọ obodo 13, na-agba ọsọ site Teningh [Tây Ninh] nye ndị Saigon [Sài GònOsimiri wee malite na mpaghara a Thudaumot [Chọta Một], mara mma nke ukwuu, dịkwa ka ọ na-aga Ịgba ọsọ [Soai Riêng], na mberede ịchụgharị n'oké ọhịa jupụtara na egwuregwu;

5. routezọ, 15km ogologo, site na Transgbang [Ụgbọ ala] ka Bungbinh [Ebe Binh], site na ya ebe na oge ọkọchị, enwere traktọ ụgbọ ala, na-asọfe n'akụkụ mmiri nke Saigon [Sài Gòn] osimiri;

6. routezọ, 1 km karịa obodo Transgbang [Ụgbọ ala], na-ejikọ ụzọ colonial na 1, yana ụzọ mpaghara Cho Lon [Chị Lớn].

E wezụga ụzọ ndị a dị mkpa, ógbè ahụ nwere:

a) uzo iji Xom Vinh [Aha Vinh], nke gbara ihe dịka 4 km naanị, mana ndị ọkwọ ụgbọ ala nwere ike iji ya na oge ọkọchị, ụzọ na-agafe mpaghara egwuregwu ma mee ka mmadụ nwee ike ileta ụlọ elu nke Chot ute [Ogechi Nwachukwu];

b) Nke Thanhdien [Thanh nke] uzo di okpukpo nso nke nwere arusi di iche iche.

II. Geography management

EGO

Teningh [Tây Ninh], nke bụ nanị ógbè (Phu) nke ógbè Giadinh [Gia Đšh], n'okpuru ọchịchị Annamite, ka etolite n'ime ógbè na Eprel 14^th 1862 site na Admiral BONNARD. E kewara Ógbè a ụzọ abụọ, Thaibinh [Thái Bịnh] na Transgbang [Ụgbọ ala]; Nke mbụ nwere nzukọ ụlọ ọgwụ n'okpuru dọkịnta, nke abụọ nwere ọkwa ụlọ ọgwụ dị n'okpuru dibia nke ala.

EGO

Thinly bi naanị 93.000 bi, na ógbè nwere dịghị mkpa ebe e wezụga isi obodo, Transgbang [Ụgbọ ala] na Godauha [Gò Dầu Hã], ndị dị ka 100, 50 na 78 km site na Saigon [Sài Gòn]. Emejuputara onu ogugu ndi mmadu dika ndi a:

Ndi Annamites: 80707, Ndi Kambodia: 9457, Cham: 1110, Chinses: 781, Minh Huong: 377, ndi Europe: 87, ndi India: 31; Ọnụ: 92550.

III. Ebe obibi

O nwebeghị ụlọ ọrụ dị mkpa mepụtara. Akụ na ụba nke mpaghara a bụ ọrụ ugbo na ịchụ nta.

Onye obula n’acho igha ahihia na inye aka n’icheputa ihe ndi ahu, nwere ike nweta ihe omuma banyere mmepe nke hevea (robaosisi, ahịhịa okpete, araches (ala-mkpụrụ), yana ịkpụpụta indiarubber, nụchaa shuga na mmanụ mmanụ. Ha nwekwara ike wepụta echiche banyere ihe ndị dị n’obodo a banyere ọkụ na nkụ maka ịkwa nka.

FAUNA NA FLORA

Na-enweghị na ịbanye n'ime nkọwa sara mbara, ekwesịrị ịdọrọ uche gaa n'ụdị ụdị dịgasị iche iche mmadụ na-ahụ ebe niile. Ahụhụ, nnụnụ, na òké, mgbada, ure mmiri, nnụnụ dị ebe a na ọnụ ọgụgụ dị ukwuu, n'etiti ndị a ga-enwerịrị ntụpọ nke eze, ụdị sọks dị oke mma, na ụdị ụdị squirrels dị iche iche. N'ime umu nnụnụ a ka achoro calao ma obu opi-ugo na ugo. N'ime ụmụ ahụhụ na cicindcla dị iche iche (agu-ebe) na scarabs, na ndị a mara aha “Coq des BoisWhonye nwere ọ whiteu fluu ọcha ha nwere ifuru.

Banyere Flora nke a bụ ihe dị iche iche nke ferns na ọtụtụ ụdị orchids nọchiri anya ya.

Nkem. Akụkọ

Akwụkwọ ndị gọọmentị na-ata ụta kpam kpam ma o bido inwe ezigbo akụkọ ihe mere eme.

Ka ọ na-erule 1850, onye Annamite mandarin HUYNH DUONG GIANG [Huỳnh Gng Giang], onye na-achị ógbè ahụ, bụ ndị ndị Kambodia wakporo. N'iburu n'uche nguzogide ya na-enweghị isi, ya, yana onye nnọchi anya Chanh Tong [Chánh Tổng], gburu onwe ya. A rụrụ pagoda na ebe nchekwa ya na Tra Vong [N'ezie], n'ebe ahụ kwa, a na-eme ememme ncheta kwa afọ. N'oge a, onye Annamite sitere na Annam, aha ya bụ DANG VAN DUA [Ng Văn Đua], biri na ndịda nke ógbè ahụ ma hiwe ya Transgbang [Ụgbọ ala], ebe a na-edobe ụlọ nsọ n’elu ebe nchekwa ya. N'oge mmeri nke French, a mandarin nke Teningh [Tây Ninh], aha ya bụ KHAM TAN TUONG [Kâm Tấn Tường] jụrụ ịgba ọsọ, gbabara Phu An Gaa [hau Phú An] (obodo nta na Hao Duoc [Hào Đước]) na akpọkọta ọtụtụ ndị ọnụ. E kewapụrụ ha na ọgụ, mmeri ha dabara na ọnwụ nke Kham Tan Tuong na 1860, bụ akara njedebe nke nguzogide nke Annamite.

Ndi Kambodia n’okpuru Champa, buru ala ma gafere Teningh [Tây Ninh], na 7th nke June 1566 na Truong Voi [Ndewo Voi] batara na ndị agha France, na-akpata ọnwụ nke Captain LARCLAUSE na Onye isi oche LESAGE, yana ndị 8 NCO na ndị agha. E zigara mmezigharị ka ọgụ a gachara, n'okpuru iwu nke Lt. Colonel MARCHAISE. Ihe njikọ aka nke abụọ mere na 14th nke June 1866 na Dlọ akụ akụ [Bọng nsị] (obodo dị na Hao Duoc [Hụo]). Ọ rụpụtara na ịgbachitere Champa, mana furu ndụ ya of Lt. Colonel MARCHAISE. Captain BEXJAMEN na 13 NCO na ndị agha nke ụlọ ọrụ 58th nke mmadụ atọ^nd Regina nke ndị Marines.

BAN TU ihe
4 / 2020

IHE:
1: Marcel Georges Bernanoise (1884-1952) - Onye na-ese ihe, amụrụ na Valenciennes - mpaghara ugwu ugwu nke France. Na nchikota ndu na oru:
+ 1905-1920: Na-arụ ọrụ na Indochina na onye na-elekọta ozi na Gọvanọ nke Indochina;
+ 1910: Onye nkụzi n’ụlọ akwụkwọ Far East nke France;
+ 1913: yingmụ ihe gbasara asụsụ obodo na ịdepụta ọtụtụ akwụkwọ ọgụgụ;
+ 1920: Ọ laghachiri France wee hazie ihe ngosi ihe osise na Nancy (1928), Paris (1929) - ihe osise ala banyere Lorraine, Pyrenees, Paris, Midi, Villefranche-sur-mer, Saint-Tropez, Ytalia, tinyere ụfọdụ ihe ncheta. si na East East;
+ 1922: Na-ebipụta akwụkwọ na Decorative Arts na Tonkin, Indochina;
+ 1925: Nwetara nnukwu ihe nrite na ngosi ngosi nke Colonial na Marseille, ma soro onye na-ese ụkpụrụ ụlọ nke Pavillon de l'Indochine rụkọtara ọrụ iji mepụta otu ihe dị n'ime;
+ 1952: Nwụrụ afọ 68 ma hapụ ọnụ ọgụgụ dị ukwuu eserese na eserese;
+ 2017: Ihe omumu ya buputara ulo oru ya nke oma.

References:
"Akwụkwọ"LA CHLỌCHCH”- Marcel Bernanoise - Hong Duc [Hụng Đức] Ndị na-ebi akwụkwọ, Hanoi, 2018.
' wikipedia.org
A na-eji mkpụrụ okwu Vietnamese gbara gharịị ma zọlite ya n'ime akara ederede - nke Ban Tu Thu debere.

GỤỌ ỌZỌ:
' CHOLON - La Cochinchine - Nkebi 1
' CHOLON - La Cochinchine - Nkebi 2
' SAIGON - La Cochinchine
' GIA DINH - La Cochinchine
' BIEN HOA - La Cochinchine
' THU DAU MOT - La Cochinchine
' Nke m - La Cochinchine
' TAN AN - La Cochinchine
' COCHINCHINA