Achọ m “VO COC”
Hits: 983
Ọ bụ n’ehihie, agbapụrụ m n’aka nne m site n’gha ụgha na mụ na ndị enyi m gara ileta ndị nkuzi m ka m soro ya na nkịta anyị nọ n’ọdụ ụgbọ okporo ígwè dị ogologo. Mmetụta mbụ m nwere dị ịtụnanya na ụjọ. Aka nri ya debere akpa ahụ, aka nri m jidere aka ekpe ya. Anyị abụọ jere n'okporo ụzọ ụgbọ okporo ígwè ma gbalịa idozi nguzozi dị ka ndị na-ese ihe abụọ nke circus na eriri iji gafee ọnụ ụzọ ndị nche, ụlọ ndị dara ogbenye site n'azụ, ebe mkpofu na ebe mposi - "otu nọ n'ọrụ". Okporo ụzọ ahụ enweghị njedebe. Mgbe ahụ, nkịta na-agbọ ụja dị ka “Nkịta na-erite uru ịbịaru ụlọ”. Mgbe nkịta nke karama ahụ gbara nkịtị na ọdụ ya n'agbata ụkwụ ya abụọ, ebe ọ maara na ọ dị na ngalaba ọzọ! Nwa karama ahụ gwara m ka m juu nwayọ dịka akụkọ ọdịnala ndị Arab “Nkịta na-eme mkpọtụ, onye njem ga-amalite njem ahụ.” (Les chiens abnent caravances passent).
Gaba! Mgbe ahụ, gawa ruo mgbe ebighị ebi! Ndusụk ini enye ekenyene nditre ndimen n̄kpọ ke tren. Ka ọ na-erule n'ehihie, ọ kpọọrọ m gaa n'okporo ụzọ unyi, n'oge na-adịghị anya ugbu a, anyị gara ụlọ na-adịghị mma. E nwere ogige nke hibiscus gbara ya gburugburu. Nke a bụ ụlọ nke anya na-enwu gbaa, mụrụ anya, obere nna ukwu nka.
Na-atụghị anya m lere anya na itinye aka na aka ike ma sie ike nke nna m ukwu mgbe ọ mere mkpịsị aka ya na mkpịsị aka iri - dịka ụmụ nwanyị na-agba egwu ballet guzo na ntụ ụkwụ. Ma nkwojiaka ya, aka ya, mgbe ọ na-eme ọgụ dị iche iche site n'ụdị nke ya, oge ụfọdụ a na m eche na aka ya na-agbaji aka onye na-apụnara mmadụ aka, oge ụfọdụ dịka aka nne iji kuo nwa ọhụrụ ya.
Dabere na ya enwere ike iji nkwojiaka ndi mmadu iji gbochie aka aka, nkuku nke ngalaba agha ozo, na aka mmadu dika aka abuo (Nyocha 1). Ma mgbe emepere ihe omimi, ha di ka akwukwo ahihia nke nkwụ nke nne nwere obi na - aru oru ka nkwekorita nke yin na yang ma obu megharia ahu mmadu dika dibia ogwu iji chọta ebe di nkpa n’ahu mmadu!
Ma, achọrọ m ịdọ aka na nkwonkwo aka aka onye nkụzi ahụ na-enweghị isi. Ọkpụkpụ a yiri mpi anụmanụ ọhụrụ. Akpọrọ m ya nkwojiaka ma ọ bụ nkwonkwo ụkwụ (nkupụ ọkpụkpụ) (Nyocha 2) iche na nkwonkwo ụkwụ. (N’afọ 1979, agụrụ m akwụkwọ akụkọ Saigon martial art nke kọwara ọkpụkpụ a). A na-ekwu na n'oge ọchịchị Qianlong (China), Nnukwu onye nna ya bụ Ngu Mai, onye nọn na White Crane Mountain ji nku a mara usoro nka. Ọ kpọrọ ọkpụkpụ a “Akara” of Pluto (onye ọchịchị nke ifo), pụtara Ihe eji akpo Pluto. Site na nke a “Akara” Pluto wakporo ihe ndị dị ize ndụ na akwara nke ahụ mmadụ nke ọ nọ na-ese n'elu mgbidi yana ọnụ ọgụgụ acupuncture. (Akwukwo 3).
N'otu oge ma ọ bụ ugboro abụọ ọ nọdụrụ na-ese anwụrụ anwụrụ ọkụ yana ị bleụ sịga anwụrụ ọkụ gaa na mbara igwe wee tinye tii, ọ malitere ikwu banyere usoro aka ọrụ nke o kwuru na nke ahụ bụ Shaolin mara nka mmega ahụ.
Dịka ya si kwuo, nka agha dị n'ime bụ ụzọ itinye uche ike iji gosipụta ike na akwara na ọkpụkpụ dịka anyị chọrọ. Ma anyị ga-eme ebe ndị ọzọ: ịnọdụ na iguzo.
Ọ sịrị: “Themụta ezigbo usoro tupu ị mụta ịgba ọgwụ” nke putara “Bat quai chan quyen - dika nwatakiri mutara ijeghari na usoro nke isi ihe asatọ n’agba agha. Mgbe ahụ ọ gosiri m ụdị mkpara, mma agha, scimitar…
Dị ka onye mọnk na-abụ abụ - ma ọ bụ ndị na-agụ akụkọ na uri na obere ọnwa dị n'akụkụ iyi - ọ bụrụ abụ uri ọgụ asatọ. Etoro m nke nta nke nta na poems ndị ahụ - ọ bụghị na hammo ma ọ bụ n'ụgbọ iji nwee ọ enjoyụ - mana m na-eme ihe ọkwá, agwọ agwọ, onye nkuzi zen, anwansi wand Usoro, yin na yang igbochi, ọsọ usoro ịgba ọsọ, stut strane (otu ụdị ụkwụ),… N'abalị nke ọnwa ọhụụ, mgbe ọnwa zuru ezu… dị njikere ịnabata mmetụta ọjọọ na-abịa site na ebe.
* * *
Ma ihe omume kasị atọ ụtọ bụ ememme ya "Vo Coc". Imirikiti ụmụ akwụkwọ bụ ndị arịrịọ na-arịọ arịrịọ egwuregwu, ụmụ nwoke na ụmụ nwanyị, ndị arịrịọ, ndị ọkwọ ụgbọala pedicab, ndị na-ere swiiti, ndị na-ere ice cream, ndị na-ekpofu ahịhịa na n'etiti m bụ m - nwa akwụkwọ ya dị iche, "akpụkpọ anụ dị mma". Ya na karama nwoke - nna toad, nwata toad - rụrụ egwú dị ka Ihe ngosi nke ogwu Shandong ”(Onu-agha 4). Onye ọ bụla nke na-eme ụdị uwe nke ya rụrụ n'ụsọ mmiri karịa nke ndị ọka ikpe nke judo, aikido ma ọ bụ ndị sumo. Ahụrụ m a 'Nwata nwoke' rụọ mgbatị oso elu ebe onye ọzọ dina ala na ụkwụ aka nri wee dọpụta azụ, ụkwụ ekpepụrụ. Mgbe ahụ a “Nwata nwanyị toad” guzoro n'ịnyịnya na-agba ịnyịnya iji mee ka onye nche nwee ọkpụkpụ ọkpụkpụ abụọ. Na mberede, nwa toad nke ukwu ya na-agba ukwu ya gbapu n'apata - a na-egbochi ya “Ihe akara nke Pluto” ozugbo.
Mgbe ahụ, swiiti ahụ na-ere ahịa, onye m zutere ebe ụfọdụ ugboro ugboro na nnukwu ụlọ, rụkwara. M ka na-echeta okwu ọrịre ya ịkatọ oge nsogbu "womenmụ nwanyị ọ bụla ndị di ha hapụrụ, zụrụ naanị swiiti ise naanị ya na ndị di ga-ahụ n'anya na-adịru mgbe ebighị ebi". Ọ ghọrọ onye na-eme mgba ọgụ maka ịgbachitere onwe ya. Ọ wuliri elu n'ala site na otu ụkwụ na a mkpọ na ubu. N'ihi na ima elu site na otu ụkwụ ya mere ọ dara na kroout. N’atụghị anya ọ rụrụ ọrụ ọgụ na ubu ya na ụkwụ ya tụgharịrị n’eluigwe. Mkpọchi ya - ukwu osisi ya - efe dị ka igwe na-agba okirikiri.
Emechara, echere m ya ka ọ dị ugbu a "Hiphop". Mostzọ kachasị ike mgbe ọ pụtara. N'oge ahụ, nwa akwụkwọ kpọtara ya nhicha osisi nke na-adọta isi ya elu karịa ya nke nwere ntụpọ ojii n'etiti isi ọkpọiso. Nwa akwukwo nke ozo nwere ntụ na nkwonkwo ụkwụ ya - E nwere ọkpụkpụ abụọ na-apụta na nkwonkwo ụkwụ aka ekpe ya na aka nri ya. Maka gịnị? Amaghị m.
Ọ rụrụ n'ala dịka karama nwoke ahụ mere na mbụ. Mgbe ahụ ụkwụ aka ekpe ya kụrụ ụkwụ ya na ụkwụ aka nri ya wee wụpụ ya na nkwonkwo ụkwụ aka nri ya na-emetụ ya aka n'egedege ihu nke onye isi ojii na ebe ojii na ebe ọcha. O wee tụgharịa mgbe ụkwụ aka nri ya na-emetụ ala, ụkwụ aka ekpe ya kụrụ ụkwụ ọzọ, ụkwụ aka nri ya wee wụpụ ụkwụ aka ya ziri ezi na-emetụ ya aka n'egedege ihu ya iji mee ebe ọzọ dị ọcha n'etiti etiti. Dika nke a, o jiri aka ya metuta okpukpu abuo nke nkwonkwo ukwu ya na etiti iru ya. Ọ bụrụ na ọ bụghị a dummy mgbe ahụ a nwoke ga-anwụ ozugbo. Gịnị bụ usoro ahụ? M na-eche.
* * *
Otu oge, m jụrụ ya: "Gịnị bụ esịtidem mara art?" Ehere nke ethereal nwere ike ịdị ka anwansi, a sịkwara na "imegharị ahụ maka ịmegharị akwara" na mma agaghị egbutu ?! Nne m kwuru, “Oge a bụ oge ọrụ ọgwụ nka Shandong - iji aghụghọ ghọgbuo mmadụ niile ka ha kpọsaa maka ire“ agbụ eji akara akara ”. Mgbe m na-etolite, amaara m na n'oge nsogbu, mgbe ụfọdụ ihe ụgha nwere ike ịbụ eziokwu, mana eziokwu mgbe ụfọdụ bụ ụgha…
Yabụ “nka agha gong” abụwo usoro nke ndị mgbe ochie iji jikọta ịhịa aka na ọgwụ na ịmụkwa akwara iji mee ka akpụkpọ mmadụ ghọọ akpụkpọ anụ buffalo, na-ehi ehi na-enweghị ebepụ?! Which Ebe enwere qigong nke nwere ike ịlụ ọgụ megide anụ ọhịa ma ọ bụ ndị ohi.
N'ime nka agha na-atụle usoro nke ọkaibe. Ọ bụ isi n'ụzọ niile alaka nke mara mmadụ, ọ bụghị naanị Ollọ akwụkwọ ịgba akwụkwọ Shaolin. Nke ahụ bụ “Usoro nzuzo” nke ọ bụla n'ụlọ akwụkwọ nkà na Onyinye Okonkwo, nwere ikike nke nnukwu ụdị nke ụdị a, iji nwee ike ijigide ike qi tupu ịlụ ọgụ. Kedu nke putara: "Ike nke akwara na ume anụ ahụ ga-enwe obi ụtọ ịgbakwunye ma ọ bụ wedata ala ma ọ bụrụ na ha anaghị eme ya!"
Ihe ato bu uzo: echiche, ala anụ ahụ na uche ọgụ ga-agbakọta iji mejupụta ike zuru oke na nkwado iji tinye oge ọ bụla, ebe ọ bụla. Ka ọ dị ugbu a, ndị ọrụ nka mara nka ji egbochi echiche ahụ na - eme ka celiac dị ike si na "dantien". Nke a bụ etiti nnukwu mpo nke ahụ ebe nguzozi iji rụọ ọrụ na ahụ wee laghachi na mmalite.
Iji rụọ ọrụ ihe dị mkpa, mmadụ ga-enwerịrị ike ịnọdụ ọdụ iri na abụọ (Ọgụgụ 5) na-achịkwa ya ugboro ugboro iji gbochie uche pụrụ iche iji gbochie mmetụta uche, ichekwa nkwụsi ike nke uche, ọnọdụ ebumpụta ụwa maka ike. Ọ gwara m: "A zụọla ụdị ihe a, mmadụ nwere ike ibute okwute siri ike n'ahụ, ma ọ bụ ogwe osisi iji merụọ aka nri".
Iji mụta ihe niile --Adị, Akuziri m ọnọdụ obibi nke mere na 1969(1) Agụrụ m ya a akwụkwọ banyere ụkpụrụ ọgụ na usoro ọzụzụ n'ihi na nka agha, na ọ gafere ma ọ bụ karịa ka nke ahụ! M na-egosi ndị a ndị na-agụ ya ka ha nwee ọ .ụ.
N'ọgwụgwụ ụbọchị, mgbe m toro, achọpụtara m na ọ bụrụ na Jujitsu Japanese na-emetụta ya, Aikido Japanese ka ọ bụ na ọ bụghị? Ọzọkwa, ọ ga-amụ asụsụ China “qigong”. Dị ka Colọ, Echere m na ọ bụ ndị agha Africa ma ọ bụ Ndịda Ebe Ọwụwa Anyanwụ Esia na-emetụta ya.
N'oge ahụ echere m otu ahụ mana echeghị na ọ ga-esikwa n'ebe ụfọdụ, n'oge ụfọdụ ma ọ bụ ụfọdụ akụkọ ifo China.
Mgbe ụfọdụ ọ kọwara “Ka ike onye iro ahụ fụọ, mgbe ahụ chịkwaa ya”. Nke ahụ pụtara mgbe ọ wakporo, anyị na-ezere ozugbo. Ya bụrụ na ike gwụrụ ya n'ihi enweghị nguzozi, anyị na-ewere ohere ịgbagha azụ.
Elere m ya anya, ma n'ezie, m lere ụkwụ ya na mkpịsị aka ya. Otu o siri zụọ ha na ha dị ka igwe e ji arụ ọrụ “Iti ebe ndị dị ize ndụ”. Kedu ihe dị ize ndụ dị n'ahụ mmadụ? N'oge ahụ, etorubeghị m ịghọta ihe ọ bụla! Mgbe e mesịrị, na Mahadum Saigon m gbalịrị ịchọ ọrụ 'Akwụkwọ Emperor nke Emperor' nke kọwara ntụpọ 108 ma kewaa ụzọ atọ: tụrụ nwụrụ anwụ, ntụpọ enweghị atụ na ndu ọphu. Mgbe mkpịsị aka kụrụ na akpa nwụrụ anwụ ọ bụrụ na ọ nwụghị n’otu ntabi anya, ọ nwere ike ịnwụ. Ndị a akpa nwụrụ anwụ ọbụghị nanị itinye uche na isi, obi, spain, kamakwa na aka ma ọ bụ ụkwụ ka ọ dị n'etiti etiti ụkwụ ahụ. (huyet nsị tuyen), ntụpọ na nkwụ (huyet lao cong). See na enweghị atụ Na ogwe aka, ukwu, ubu n’ubu, n’agbanyeghi na obughi onwu, onye iro a napu anya. (Ọgụgụ 6, 7)
Ewepu na ndị ọphu, enwere ebe ndị dị ize ndụ n'ahụ ahụ mmadụ na nkwonkwo nke na-etinye uche na mkpịsị aka, olu, ụkwụ, nkwonkwo nku, ubu na ikpere. Onye na - ahụ maka egwuregwu ọgụ ndị Japan na - alụkarị ọgụ site na ịgbagọ, na - agbagọ nkwonkwo ahụ. Ndị na-eme Jujitsu na-abụkarị jide, jide - akpọ Chin Na - (Nyocha 8) mọzụlụ na ogwe aka (ana-akpọ akwara muscle), ma ọ bụ n'etiti ikpere aka. Ọbụna azụ nke ndị na - eme Jujitsu nwere ike pịa, tuo.
Ozugbo m hụrụ onye nkuzi ji aka-na-egbupụta mkpịsị aka 10 na mkpịsị ụkwụ iri nke m gụrụ, nke a bụ usoro eji atụ agu. Ọ ga-abụ mgbe ebighi ebi mgbe a na-ekwu okwu ma na-ekwu maka nka karat, mana m na-eche, "Gịnị bụ nka agha?"
Gịnị bụ mẹkpoo ẹka mu bụkotaru onwiya or ihe omumu mara agha na ndi mmadu kere ha?
Anọgidere m na-eche…
NGUYEN MANH HUNG2
____________
1. Văn Quý Vũ, Arts mara, Isi na usoro, akwụkwọ akụkọ mara, Nọmba 6, June 1st, 1969 (Saigon).
2. Soro Prọfesọ, Dọkịta nke Akụkọ Ihe Mere Eme.
(Isi mmalite: Ndị ọsụ ụzọ meghere Wayzọ maka Vietnamese Traditional Martial Arts na --wa - Nkebi 3)
GỤỌ ỌZỌ:
' Na-achọ My “Vo Coc” - Vi-VersiGoo
◊ Na-achọ “Vo Coc” - Fr-VersiGoo
◊ Na-achọ “Vo Coc” - Fr-VersiGoo
◊ Na-achọ “Vo Coc” - Fr-VersiGoo
◊ Na-achọ “Vo Coc” - Fr-VersiGoo
◊ Na-achọ “Vo Coc” - Fr-VersiGoo
BAN TU THU
09 / 2019